Bjørlykhaug og Sandvik: For kven er rovilltforvaltninga konfliktdempande?

Like vanskeleg er det å få med enkelte politikarar på det grunnleggande viktige i denne debatten: vårt moralske ansvar for å ta vare på naturen og andre artar, ved sida av det kunnskapsbaserte grunnlaget vi har frå naturvitskapen. Dette moralske ansvaret gjeld utover den menneskesentrerte politikken (les rovilltforvaltninga) regjeringa fører.

La oss halde oss til gaupe- og ulvejakta. Korleis meiner statssekretær Heen at dagens jaktpraksis er konfliktdempande, med dei avsløringane av jaktpraksisen som blei løfta fram i innlegget Heen forsøker å svare på? Er ikkje innlegget det blir svara på nettopp eit døme på at politikken ikkje er konfliktdempande? Å meine bastant at «vi har ei konfliktdempande rovviltforvaltning» er i beste fall uvitande, i verste fall maktarroganse på vegne av ei side i saka; den sida som held fast i jakta på kritisk trua dyreartar.

Sterkt truga

I følgje artsdatabanken har tilhøva for gaupene blitt verre og verre. I 2010 blei bestanden vurdert som sårbar. I dag er den altså på den norske raudlista; sterkt truga og i kategorien artar som har svært høg risiko for å døy ut. Det er fakta. Å snakke om politisk satte bestandssmål som blir regulert ut frå konfliktdempande omsyn er ei avsporing.

Det er fakta. Å snakke om politisk satte bestandssmål som blir regulert ut frå konfliktdempande omsyn er ei avsporing.

Knut Ivar Bjørlykhaug og Alette Sandvik
Førsteamanuensis og leder foreninga våre rovdyr

Det er stor grunn til å kritisere myndigheitene sine argument for å tillate omfattande jakt på artar som er oppført som trua på den norske raudlista. Ein skulle tru dette er artar som har ein sterk beskyttelse gjennom Naturmangfoldlova og Bernkonvensjonen, uavhengig av kva enkelte politikare måtte meine om desse juridiske føringane. Eit stortingsvedtak om bestandsmål overstyrer ikkje lova. Heen forfektar ei forvaltning av store rovdyr som mangler faglig forankring.

Å skylde på rovdyra held ikkje mål

Det er naturen og andre artar sin eigenverdi, og naturen si evne til re-generering, som bør stå i sentrum. I dagens praksis favorisera leiiande politikarar ei beitenæring som produserer får (i kål) i ein høgsvekstskala som gjer at vi må kaste mykje av maten kvart år. Denne næringa – med dagens praksis – legg ikkje grunnlaget for at økosystema kan bli heile og sunne.

Dette betyr ikkje at vi er mot ei berekraftig og fornuftig beitenæring, men å skylde på rovdyra for at planter i kulturlandslapet er trua held ikkje mål. Den verkelege trusselen mot kulturlandskapet er dagens landbrukspolitikk – ikke ulven eller gaupa. Det er fullt mulig å ha levedyktige rovdyrbestandar og beitedyr samstundes. Beitinga i dei artsrike naturbeitemarkene opphøyrer ikkje fordi rovdyr tek buskapen, men fordi små gardar blir nedlagt, og fordi dyra blir haldt inne i fjøset størstedelen av året. Dette skjer som følgje av dagens politikk.

Uetisk feilspor

Vi kan like gjerne snu på Heens argumentasjon; for at viktige planteartar skal overleve treng vi livskraftige bestandar av rovvilt. Fenomenet vert kalla trofisk kaskade, som enkelt fortalt betyr at rovdyr kan regulere bestanden av andre artar, og sikrar dermed regenerering av anna vitalt liv i økosystema – frå planteliv til harepusar.

Vi kan like gjerne snu på Heens argumentasjon; for at viktige planteartar skal overleve treng vi livskraftige bestandar av rovvilt.

Knut Ivar Bjørlykhaug og Alette Sandvik
Førsteamanuensis og leder foreninga våre rovdyr

Bestandmåla statssekretæren viser til er difor eit uetisk og vitskapeleg sett feilspor. Spesielt om vi skal ta vare på artar som har svært høg risiko for å døy ut i nærnaturen vår, med dei konsekvensane det vil ha.